วันหยุด “สัปดาห์ทอง” เมื่อท้องทะเลภูเก็ตร้างทัวร์จีน

วันหยุด “สัปดาห์ทอง” เมื่อท้องทะเลภูเก็ตร้างทัวร์จีน – BBCไทย

ผู้ประกอบการในภูเก็ตโอด นักท่องเที่ยวจีนลด แม้เข้าสู่ช่วงโกลเดนวีค รายใหญ่อ้างสูญรายได้กว่า 300 ล้านบาท นับจากเหตุเรือล่มคร่า 47 ชีวิตจากแดนมังกร

ท้องฟ้าเหนือภูเก็ตของวันที่ 2 ต.ค. ครึ้มไปด้วยเมฆดำ ฝนตกหนักทั้งช่วงเช้าและบ่าย ทำให้เรือโดยสารและเรือท่องเที่ยวถูกห้ามออกจากฝั่งเด็ดขาด เพื่อหลีกเลี่ยงอุบัติเหตุทางเรือ มิให้ซ้ำรอยโศกนาฏกรรมที่เพิ่งเกิดขึ้นไปเมื่อ ก.ค.

แม้เรือจะงดออกจากฝั่ง พ่อค้าแม่ค้าที่หาดป่าตองก็หวังว่านักท่องเที่ยวจะมาเดินเที่ยวเพื่อดูสินค้าบ้าง แต่พวกเขาก็ต้องผิดหวัง

“คนจีนลดลงอย่างเห็น ๆ 30-40 เปอร์เซ็นต์เลย” สุรี เดชอินน์ เจ้าของบาร์แห่งหนึ่งบนถนนคนเดิน “บางลา” กล่าวกับบีบีซีไทยในเวลาใกล้ 2 ทุ่ม แม้จะส่องสว่างด้วยแสงสีที่หวังดึงดูดชาวต่างชาติเข้าไปใช้บริการสถานบันเทิงหลายรูปแบบ แต่ทุกร้านก็ยังมีที่นั่งว่าง มากน้อยลดหลั่นกันไป

• สนามบินหลักของไทยอาจขยายตัวไม่ทันจำนวนนักท่องเที่ยว
• เรือล่มภูเก็ต: 2 เดือนหลังเหตุร้าย จีนยังเมิน วันเดียวยกเลิก 20 เที่ยวบิน

“อีกสักพักก็จะเข้าหน้าไฮ (ซีซั่น) แล้ว แต่นี่ก็ยังไม่กระเตื้องเลย ลูกค้าจีนน้อยลงมาก นับแต่เรือล่ม และแทบทุกร้านบนถนน เราคุยกันแล้ว เจอเหมือนกันหมด เรตติ้งลดลง” สุรี ตัดพ้อ ก่อนจะหันต้อนรับลูกค้าชาวแอฟริกา ที่เป็นลูกค้าโต๊ะที่ 3 ของคืนนั้น

บรรดาร้านอาหารเอง กระทบหนักเช่นกัน นางสุขแก้ว คำเจริญ ผู้จัดการร้าน อุไอเทรุซุยซัน ร้านอาหารญี่ปุ่นที่มีอยู่หลายสาขาในภูเก็ต ยอมรับว่า ไม่นานนี้ต้องปิดสาขาในตัวเมืองภูเก็ตลง เพราะขาดทุนหนัก

“ทุกวันนี้ สาขาหนึ่งมีรายได้เพียง 4,000-5,000 บาท เอาจริง ๆ ทั้งเดือนเราได้เงินพอจะจ่ายเงินเดือนพนักงานเท่านั้น และขาดทุนกว่า 350,000 บาท นี่ขนาดเราไม่ได้เป็นร้านที่เปิดเพื่อทัวร์จีนนะ เพื่อนที่ฉันรู้จักและเปิดร้านอาหารรับทัวร์จีน เจอหนักกว่านี้อีก ปิดกิจการไปก็เยอะ” สุขแก้ว พูดเสียงเศร้า

“ลูกค้าของเราลดลงกว่าครึ่ง ปกติช่วงนี้ ผมรับดูแลกรุ๊ปทัวร์จีนไม่ต่ำกว่า 4 กรุ๊ปต่อเดือน (กรุ๊ปละ 5-6 วัน) แต่ตอนนี้เหลือ 1-2 กรุ๊ปเท่านั้น” จา เหลียง ไกด์ชาวไทยของบริษัท ไทยซิงหย่าโจวทัวร์ ที่รับนักท่องเที่ยวจีนเป็นหลัก กล่าวกับบีบีซีไทย ที่ท่าเทียบเรืออ่าวปอเมื่อช่วงเช้าที่ผ่านมา

ด้านหลังของเขาคือกรุ๊ปชาวจีน ที่มาเป็นครอบครัวใหญ่ เพื่อนั่งเรือใบยอร์ชเช่าเหมาลำไปท่องเที่ยวยังเกาะใกล้ ๆ จา เหลียงชี้ นี่อาจเป็นลูกค้าจีนกลุ่มเดียวของเขาในเดือนนี้

นักท่องเที่ยวจีนลดลงกว่า 10% เดือน ส.ค.

1-7 ต.ค. คือวันหยุดฉลองวันชาติจีน หรือ โกลเด้นวีค สถาบันการท่องเที่ยวของจีน (China Tourism Academy) คาดว่าจะมีชาวจีนเดินทางออกนอกประเทศกว่า 7 ล้านคนในปีนี้ เพิ่มขึ้นจาก 6 ล้านคนเมื่อปีที่แล้ว

ปกติแล้ว นักท่องเที่ยวจีนช่วงโกลเด้นวีค เป็นตัวกระตุ้นเศรษฐกิจช่วงโลว์ซีซันของภูเก็ต แต่ กลายเป็นว่าปีนี้ คนจีนเดินทางมาไทยน้อยลงกว่าปีที่แล้ว

หลายฝ่ายเชื่อว่าสาเหตุที่นักท่องเที่ยวจีนลดลงฮวบฮาบนั้นมาจากเหตุการณ์เรือล่มที่ภูเก็ต เพราะจำนวนนักท่องเที่ยวเดือนกรกฎาคมซึ่งเป็นเดือนเกิดเหตุ และสิงหาคมลดต่ำลงจากเดือนก่อนหน้ามาก และน่าจะเป็นแนวโน้มของเดือนต่อ ๆ ไปด้วย

การที่นักท่องเที่ยวจีนเสียชีวิตเป็นจำนวนมากสร้างความไม่เชื่อมั่นในการดูแลความปลอดภัยนักท่องเที่ยวของทางการไทย จนทำให้ทางการจีนแสดงความไม่พอใจออกมา

นอกจากนี้คำพูดของ พล.อ. ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีเกี่ยวกับเหตุการณ์นี้เกิดจากบริษัทจีนที่เข้ามาทำธุรกิจในไทยโดยใช้คนไทยบังหน้าให้

“คนจีนเป็นเป็นคนนำนักท่องเที่ยวจีนเข้ามา เป็นเรื่องของนักท่องเที่ยวเขา เขาทำของเขาเอง เขาฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามคำสั่ง เราจะให้ไปเรียกความเชื่อมั่นได้อย่างไร”

เมื่อคำพูดดังกล่าวถูกนำไปรายงานตามสื่อต่าง ๆ ของจีนและก่อให้เกิดความไม่พอใจอย่างมากในหมู่ชาวจีน ทำให้มีการวิพากษ์วิจารณ์กันอย่างกว้างขวาง

เมื่อเดือน ก.ย. ที่ผ่านมา สถานทูตจีนในไทยแจ้งเตือนพลเมืองให้หลีกเลี่ยงการท่องเที่ยวชายฝั่งอันดามันของไทยช่วงวันหยุดยาวต้น ต.ค. เหตุเพราะสภาพอากาศที่แปรปรวนในช่วงปลายฤดูมรสุม แม้ภาครัฐและเอกชนในจังหวัดชายฝั่งอันดามันทยอยออกมาตรการฟื้นฟูความเชื่อมั่นให้แก่นักท่องเที่ยว

เรือล่มภูเก็ต: สื่อทางการจีนไม่พอใจคำพูด ประวิตร ที่ว่า “เขาทำของเขาเอง”

“ผมสูญรายได้ไปเกือบ 300 ล้านบาท”

อย่างไรก็ตามคนในธุรกิจนี้อย่างเช่น สุรี ก็มีมุมมองเพิ่มเติมว่าปัจจัยที่ทำนักท่องเที่ยวจีนลด อาจไม่ใช่แค่ผลพวงจากเหตุเรือล่มเพียงอย่างเดียว “มันรวมถึงการจัดระเบียบอะไรหลาย ๆ อย่าง เป็นมาตั้งแต่ต้นปี อันที่จริง เป็นระลอกระลอกเลย เพราะเวลาแขกจะจองตั๋วเครื่องบิน เขาจะจองล่วงหน้า 6 เดือน, 8 เดือน, เป็นปีก็มี พอมาเปลี่ยนอะไรตอนนี้ก็สายไป เขาเลือกไปที่อื่นแล้ว”

ปรีชาวุฒิ กี่สิ้น ประธานบริษัท พิโซน่า กรุ๊ป ที่ทำธุรกิจอย่างกว้างขวางในป่าตองบอกกับบีบีซีไทยมีความเห็นสอดคล้องกับสุรีที่ว่าสาเหตุไม่ใช่แค่ประเด็นความปลอดภัย

“มันต้องนับตั้งแต่ การจัดระเบียบทัวร์ศูนย์เหรียญ ที่เร็วและรุนแรง ผ่านช่วงนั้นมา นักท่องเที่ยวก็เริ่มกลับมา แต่พอมาเกิดเรือล่มอีก เหมือนซ้ำเติมสถานการณ์ที่มันยังไม่ฟื้นดีนัก แล้วล่าสุด ยังมีเรื่องของไข้เลือดออกระบาดด้วย” ปรีชาวุฒิกล่าว

ปรีชาวุฒิ ซึ่งเป็นคนภูเก็ตโดยกำเนิด กล่าวว่า ธุรกิจต่างๆ ในภูเก็ต ไม่ว่าจะให้เช่าพื้นที่ค้าขายและโรงแรม ต่างก็พึ่งนักท่องเที่ยวจีนเป็นลูกค้ารายหลัก โดยเฉพาะในช่วงโลว์ซีซัน การที่ชาวจีนมาน้อยลงช่วงนี้ ทำให้บอบช้ำหนักเข้าไปอีก เพราะนักท่องเที่ยวชาติอื่น ๆ จะมาภูเก็ตน้อยในช่วงเดือน กันยายน-ตุลาคม

เขากล่าวว่าตัวเขาเองสูญเสียรายได้จากธุรกิจในเครือ ไม่ว่าจะการให้เช่าพื้นที่ โรงแรม และสถานบันเทิง รวมเกือบ 300 ล้านบาท ในช่วง 3-4 เดือนที่ผ่านมา เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันเมื่อปีที่แล้ว

“มันยังกระทบไปถึงธุรกิจอื่น ๆ ด้วย พื้นที่ให้เช่า ร้านอาหาร สถานบริการ สถานบันเทิงต่าง ๆ ไม่เว้นแม้แต่ของที่ระลึก และสปา”

รัฐเข้มงวดแบบไม่คงเส้นคงวา กระทบความเชื่อมั่น

บีบีซีไทย พูดคุยกับปรีชาวุฒิบนหาดป่าตอง ในช่วงใกล้พระอาทิตย์ตก แต่มีม้านั่งจำนวนมาก กลับไร้คนนอนอาบแดด มองไกลออกไป ฟ้ายังครึ้มเมฆอยู่บ้าง ซึ่งปรีชาวุฒิเล่าว่า เมื่อก่อนเมฆประมาณนี้ ยังออกเรือได้ แต่พอเกิดวิกฤตเรือล่ม มันเหมือนเกิดความหวาดระแวง ภาครัฐคุมเข้มไม่ให้เรือออกจากท่าเลย

“ภาครัฐและเอกชน ควรจะร่วมกันสร้างมาตรฐานที่คงเส้นคงวา ดีกว่ามาเข้มงวดในช่วงนี้ เมื่อก่อนทำไมไม่เข้มงวด” ปรีชาวุฒิ ที่ดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิพัฒนาป่าตองด้วย ฝากถึงภาครัฐ

“ถ้าเราสร้างมาตรฐานและความมั่นใจได้แบบระยะยาว ไม่ใช่ทำแบบไฟไหม้ฟาง ค่อยๆทำและมีการตรวจสอบ ทุ่มเทงบประมาณ จัดอบรมเจ้าหน้าที่ต่าง ๆ ให้เพียงพอ ก็น่าจะฟื้นได้ทั้งตลาดจีนและชาติอื่น ๆ”

ไม่ว่าอย่างไร ผลกระทบได้เกิดขึ้นแล้ว ตอนนี้ยังเป็นระยะสั้น แต่ถ้ายาวนานต่อไป ปรีชาวุฒิมองว่า อาจนำไปสู่การตกงาน อาชญากรรม การเอารัดเอาเปรียบ เพราะผู้คนอัตคัด จนท้ายสุด อาจถึงขั้นเกิดการล่มสลายของธุรกิจท่องเที่ยวของภูเก็ตได้เลยทีเดียว

“คับข้องใจ น้อยเนื้อต่ำใจ และไม่เข้าใจ”

เหตุการณ์เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยสนามบินดอนเมืองตบหน้านักท่องเที่ยวจีนเมื่อเร็ว ๆ นี้ยิ่งก่อให้เกิดคำถามภาพลักษณ์ของไทยยิ่งขึ้นไปอีก

นายวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ให้สัมภาษณ์ที่ทำเนียบรัฐบาลเมื่อ 2 ต.ค. ถึงความพยายามเรียกความเชื่อมั่นของนักท่องเที่ยวจีนหลับมาว่า “เราก็ต้องแก้ปัญหาที่ตัวเราให้มากที่สุด มากกว่าจะไปเรียกร้องให้ใครมาเชื่อใจและวางใจเพราะในเวลานี้ความรู้สึกผสมผสานมีมากพอสมควรในแผ่นดินใหญ่แม้กระทั่งรวมไปถึงในบางตลาดด้วย”

“มีทั้งความรู้สึกคับข้องใจ น้อยเนื้อต่ำใจ เพราะแม้กระทั่งขณะนี้ก็ยังมีความไม่เข้าใจอยู่ด้วย เห็นได้จากกรณีการกู้เรือฟีนิกซ์ที่จังหวัดภูเก็ตที่ยังไม่สามารถกู้ได้ และเมื่อวันที่ 1 ตุลาคมที่ผ่านมาก็เกิดเหตุการณ์ที่มีนักประดาน้ำของบริษัทเอกชนที่กู้เรือดังกล่าวได้เสียชีวิตในขณะพยายามกู้เรือฟินิกซ์ ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ามีความพยายามอย่างเต็มที่ในการกู้เรือขึ้นมาจากร่องน้ำลึกดังกล่าว” นายวีระศักดิ์กล่าว

อย่างไรก็ตาม รมว. การท่องเที่ยวฯ อธิบายด้วยว่าตัวเลขนักท่องเที่ยวจีนที่ออกนอกประเทศในขณะนี้ปรากฏว่ามียอดการเติบโตลดลงในทุกประเทศ ทั้งเวียดนาม สิงคโปร์ ญี่ปุ่น รวมทั้งประเทศไทยด้วย ซึ่งมีการเติบโตแต่เป็นการเติบโตที่ลดลง ยกเว้นที่เดียว คือเกาหลีใต้ ซึ่งคาดว่าเป็นผลจากความกังวลทางเศรษฐกิจในประเทศจีนด้วยเช่นกัน